Odwrócona osmoza jest obecnie często stosowana jako środek do oddzielania wody oraz innych cieczy od niechcianych składników. W ostatnich latach coraz częściej wykorzystywano proces odwróconej osmozy do oczyszczania i sterylizowania. Dzięki temu możliwa jest na przykład produkcja krystalicznie czystej wody stosowanej do dializ w szpitalach.
Czym jest odwrócona osmoza?
Odwrócona osmoza jest skomplikowanym procesem, w którym wykorzystuje się membranę pod ciśnieniem do oddzielenia stosunkowo czystej wody (lub innego rozpuszczalnika) z mniej czystego roztworu. Gdy dwa wodne roztwory o różnych stężeniach są oddzielone półprzepuszczalną membraną, woda przechodzi przez membranę w kierunku bardziej stężonego roztworu w wyniku ciśnienia osmotycznego.
Jeśli do stężonego roztworu zastosuje się wystarczające przeciwciśnienie, aby przezwyciężyć ciśnienie osmotyczne, przepływ wody będzie odwrócony.Cząsteczki wody mogą tworzyć wiązania wodorowe w błonie odwróconej osmozy i pasować do matrycy membranowej. Cząsteczki wody wprowadzane do membrany przez wiązanie wodorowe mogą być popychane pod ciśnieniem.
Większość substancji organicznych o masie cząsteczkowej ponad 100 usuwa się w ten sposób zwody. Są to między innymi oleje, pirogeny i cząstki stałe, w tym bakterie i wirusy. Natomiast jony soli są odrzucane przez mechanizm związany z wartościowości jonu. Jony są odpychane przez oddziaływania dielektryczne; jony o wyższych ładunkach są odpychane do większej odległości od powierzchni membrany. Nominalny współczynnik odrzucenia wspólnych soli jonowych wynosi 85-98%.
Jakość wody uzyskiwanej w procesie
Większość komercyjnie wytwarzanych membran wykorzystywanych w procesie odwróconej osmozy wytwarza się zazwyczaj z octanu celulozy, polisulfonianu i poliamidu. Membrana składa się ze skóry około 0,25 mikrona i warstwy nośnej około 100 mikronów. Skóra jest aktywną barierą i przede wszystkim pozwala przepuszczać wodę.
Ilość rozpuszczonych ciał stałych w wodzie wytwarzana przez odwrotną osmozę stanowi w przybliżeniu stały procent tych cial w wodzie zasilającej. Na przykład, gdy woda zasilająca zawiera 300 części na milion całkowitej rozpuszczonej substancji stałej (TDS), woda produktu może mieć 15 do 30 ppm (odpowiednio 95% i 90% współczynnik odrzucenia).
Projekt systemu RO oparty jest na pewnym zakresie TDS w wodach zasilających, odsetku odrzucenia i procent pożądanego odzysku. W przypadku danego systemu im wyższy odsetek odzysku lub niższy odsetek odrzucenia, tym gorsza jest jakość wody.
Artykuł powstał we współpracy z firmą Rosmosis